Τιμώντας τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ

Οι άγγελοι είναι άυλα και ασώματα κτιστά δημιουργήματα του Θεού, ανώτεροι των ανθρώπων στη γνώση, απαλλαγμένοι από πάθη και μετά τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου πλέον άτρεπτοι. Το κύριο λειτούργημά τους είναι η Δοξολογία του Τριαδικού Θεού και η γνωστοποίηση του θελήματος του Θεού στην ανθρώπινη ιστορία.

Στην αγιογραφική παράδοση αναπαριστάνονται ως ιεροπρεπείς νεανίες με φτερά. Χωρίζονται και κατατάσσονται σε εννέα τάγματα: Άγγελοι, Αρχάγγελοι, Αρχές, Εξουσίες, Δυνάμεις, Θρόνοι, Κυριότητες, Χερουβείμ, Σεραφείμ. Όταν ο Εωσφόρος, ο φέρων το φώς άγγελος, λόγω της υπερηφάνειάς του εξεγέρθηκε κατά του Θεού, θέλησε να γίνει όμοιος με το Θεό, και αυτομάτως εξέπεσε. Τον ακολούθησε ένα τάγμα αγγέλων και εξέπεσαν όλοι μαζί και διώχτηκαν από τον ουρανό. Έτσι, έγιναν όλοι τους σκοτεινοί αντί φωτεινοί, δαίμονες αντί άγγελοι. Τότε ο μέγας αρχάγγελος Μιχαήλ, βλέποντας την πτώση των Αγγέλων, κατάλαβε ότι η αιτία της πτώσης τους είναι η υπερηφάνεια, στάθηκε εκείνη την τραγική ώρα της πτώσεως στην μέση των αγγέλων και φώναξε τον περίφημο αυτό λόγο που έχουμε και σε κάθε Θ.Λειτουργία "Στώμεν καλώς στώμεν μετά φόβου" ..."σταματήστε! σταθείτε καλώς, σταθείτε με φόβο ενώπιον Θεού"... γι' αυτό με την υποταγή και την ταπείνωση την οποία έδειξε στο Άγιο Τριαδικό Θεό διεφύλαξε τόσον την δική του δόξα και λαμπρότητα, όσο και την δόξα των άλλων Αγγελικών ταγμάτων. Σταμάτησαν όλοι οι υπόλοιποι Άγγελοι εκείνη τη στιγμή και άρχισαν να υμνούν τον Θεό, αναφωνώντας τον θείο και αγγελικό ύμνο: Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης Σου"... που και αυτός ακούγεται σε κάθε Θ..Λειτουργία. 

Κατά την παράδοση των Πατέρων της Εκκλησίας μας, για την υποταγή του και την ταπείνωση αυτή, αλλά και την ενέργειά του να σταματήσει την πτώση, "ορίστηκε" από το Άγιο Τριαδικό Θεό να είναι ο πρώτος των Αγγελικών τάξεων. Εκτός του Αρχαγγέλου Μιχαήλ επίσης γνωστός είναι και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και οι δύο αυτοί λέγονται και Αρχιστράτηγοι επίσης ονομάζονται και Ταξιάρχες ως επικεφαλής όλων των αγγελικών δυνάμεων. Κατά τον Άγιο Πρόκλο Κωνσταντινουπόλεως, το όνομα Μιχαήλ ερμηνεύεται ως «Δύναμις Θεού» και Γαβριήλ σημαίνει «απεσταλμένος Θεού». Ο αρχάγγελος Μιχαήλ εμφανίσθηκε στον Αβραάμ για να σώσει τον γιο του Ισαάκ που ετοιμαζόταν να θυσιάσει κατά εντολή του Θεού, ο οποίος θέλησε έτσι να δοκιμάσει την πίστη του. Στον Λωτ, για να τον σώσει, όταν ο Θεός αποφάσισε να καταστρέψει τα Γόμορα, στον Πατριάρχη Ιακώβ λυτρώνοντάς τον από τα φονικά χέρια του αδελφού του, στον μάντη Βαρλαάμ, στον Ιησού του Ναυή κ.α. Επίσης ο Αρχάγγελος Μιχαήλ ήταν αυτός που οδήγησε το λαό του Ισραήλ στη φυγή από την Αίγυπτο. Ο δε Αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν αυτός που ανήγγειλε στην Παναγία μας το χαρμόσυνο γεγονός της γέννησης του Ιησού Χριστού. Και σε άλλα σημεία της Αγίας Γραφής, συναντάμε τους Αγγέλους να μεταφέρουν στους ευσεβείς ανθρώπους το θέλημα του Θεού.

Πολλά είναι τα θαύματα που επιτελούνται σε ναούς αφιερωμένους στους Αγίους Αγγέλους. Στη Μυτιλήνη, στο χωριό Μανταμάδος, υπάρχει το μοναστήρι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, όπου φυλάσσεται ανάγλυφη εικόνα του Αρχαγγέλου, πλασμένη από το χώμα όπου χύθηκε το αίμα των μοναχών μαρτύρων, οι οποίοι σφαγιάστηκαν στην περιοχή κατά την τουρκοκρατία. Είναι από τα σπουδαιότερα προσκυνήματα της χώρας μας, στο οποίο επιτελούνται πλήθος θαυμάτων. Στη Λέσβο επίσης υπάρχει και ολόκληρο χωριό αφιερωμένο στον Αρχάγγελο Μιχαήλ, το χωριό Ταξιάρχης , όπου και η φερώνυμη εκκλησία, στην οποία μπορεί να δει κανείς το αποτύπωμα στο μαρμάρινο δάπεδο της εκκλησίας, που άφησε ο Αρχάγγελος όταν με τη θαυματουργική παρέμβαση του διέσωσε μια μοναχή, καταδιωκόμενη από Τούρκους. Τον Ταξιάρχη ακόμη τιμούν με μεγάλη ευλάβεια στη Σύμη της Δωδεκανήσου, όπου και το μοναστήρι του Πανορμίτη. Με τους Αρχαγγέλους και την προστασία τους συνδέεται ιδιαίτερα η Ι.Μονή Δοχειαρίου του Αγίου Όρους.

Του πατρός Αθανασίου

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ'.
Τῶν οὐρανίωv στρατιῶν Ἀρχιστράτηγοι, δυσωποῦμεv ὑμᾶς ἡμεῖς οἱ ἀνάξιοι, ἵvα ταῖς ὑμῶv δεήσεσι, τειχίσητε ἡμᾶς, σκέπῃ τῶν πτερύγωv, τῆς ἀΰλου ὑμῶν δόξης, φρουροῦvτες ἡμᾶς προσπίπτοντας, ἐκτεvῶς καὶ βοῶντας· Ἐκ τῶν κινδύνων λυτρώσασθε ἡμᾶς, ὡς Ταξιάρχαι τῶν ἄνω Δυνάμεων.